Soms kom je van die onverwachte dingen tegen, die eigenlijk wel te mooi zijn om te vertellen. Zo krijgen we te horen dat Visvliet in de Groninger Kerkbode stond.
Een stuk geschreven door Teun Juk. ‘Beloken Pasen in Visvliet.
Teun Juk was eigenlijk op excursie met de stichting oude Groninger kerken. Om de zoals wij het in de dorpsmond noemen de Herv. Kerk te bezoeken.
Hij was op tijd en besloot om de heirweg nog wat af te lopen op zoek naar de gereformeerde kerk.
De geref. kerk stond toen nog in het teken van Pasen.
de dag dat Teun aanwezig was liepen ook de schapen van Sikkema door ons dorp om zoals gebruikelijk verhuisd te worden van het enen naar het andere land.
We zijn dan wel wat moderne als vroeger. Zo schrijft Teun. Het meisje op de fiets ging voorop en de Schaapsherder reed er op een Quad achteraan.
Hij stelde ging wel de vraag: Was dit de kudde, de wereld, die aan de kerkdeuren voorbij rende? Of waren dit de schapen waar de herder goed voor zorgde? Hij ging voor het laatste.
Zo blijkt maar weer dat een buitenstaander toch weer heel anders kijkt naar het dorpsleven, dan dat wij het doen.
De tekst zoals geschreven is door Teun juk.
BELOKEN PASEN NI VISVLIET
Door Teun Juk.
Op 6 april jl., een dag voor de eerste zondag na Pasen (ook wel beloken Pasen genoemd) was ik op excursie met de Stichting Oude Groninger Kerken in Visvliet. Het hoofddoel was een bezoek aan de 15de -eeuwse dorpskerk die in de
rooms-katholieke tijd op naam stond van de heilige Gangulfus. Volgens een gedenksteen werd de kerk in 1427 gebouwd Na de reformatie werd het een hervormde kerk. Sinds 1973 is de kerkenstichting eigenaar. in dit gebouw wordt niet meer gekerkt. Ik was redelijk op tijd en besloot de Heirweg nog wat verder af te lopen, op zoek naar de Gereformeerde kerk. Het merkwaardige bij excursies van de Stichting Oude Groninger Kerken is namelijk dat de gereformeerde kerkgebouwen vaak worden overgeslagen. Toegegeven, ze zijn in de regel minder interessant om te bekijken maar ze vertellen wel een verhaal dat nooit los staat van de (voormalige) hervormde kerken.
Gereformeerde kerk
De Gereformeerde kerk van Visvliet werd in 1933 in gebruik genomen. Vanuit het nabij gelegen Friese Burum werd toen de gemeente te Visvliet geïnstitueerd. Er wordt in dit gebouw inmiddels iets meer dan 90 jaar gekerkt. Eerder was het pand in gebruik als openbare school. Dat is nog steeds te zien aan de lengte van het gebouw en de grote zijramen. Vanaf de weg gezien is het een onopvallend gebouw.
De kerk staat, iets teruggelegen, tussen de gewone huizen in. De ingang is aan de Heirweg. Ervoor een klein pleintje. Aan de voorkant van het gebouw staat in vergulde letters GEREF. KERK. Aan beide kanten van de ingang zien we twee kleine rechthoekige vensters. De entree met twee deuren wordt geaccentueerd door lisenen die aan de onderkant een uitstekend basement van baksteen hebben. Daarboven een luifel. En boven de luifel de naam van de kerk en in de puntgevel drie
langwerpige rechthoekige ramen. De gevel loopt aan beide kanten schuin af. Aan de rechterkant een bordje met daarop de tekst: Geref. Kerk. Dienst: 11.00u. Een ideale kerk voor uitslapers!
De kerk was uiteraard niet open, maar nieuwsgierig als ik was trok ik de deur open die toegang gaf tot het pad langs de kerk. Vanaf het pad kon ik even een blik naar binnen werpen. Ik zag een eenvoudig interieur met banken in twee rijen gericht op de kansel. Her en der wat losse stoelen. Boven de kansel een orgel dat tot aan het plafond reikt. Aan de kansel hing een antependium in het wit. En dat past bij beloken Pasen en de zondagen tot Pinksteren. Op het antependium een Latijns kruis met in het midden geometrische vormen als symbool van de liefde. Naast de kansel een eenvoudige avondmaalstafel met daarop in zilver een broodplank, de avondmaalsbeker en de schenkkan. Verder een eenvoudig doopvont, een standaard met de nieuwe paaskaars en een schaal om lichtjes aan te steken. Weinig opsmuk, echt gereformeerd.
Beloken Pasen
Heel vroeger hadden christenen de gewoonte om zeven weken lang het paasfeest te vieren, van Pasen tot Pinksteren. In onze tijd is dat beperkt tot de zondagen. De eerste zondag na Pasen wordt ook wel “Beloken Pasen” genoemd. In de rooms-katholieke kerk gingen op de achtste dag van het feest de luiken van het altaar opnieuw dicht. Het altaar werd beluikt, beloken. In het Johannesevangelie lezen we in hoofdstuk 20 dat in de avond van de eerste dag van de week, toen de deuren van de verblijfplaats van de leerlingen gesloten waren uit vrees yoor de Joden, Jezus binnenkwam en in hun midden ging staan. Hij sprak de woorden: “Vrede zij U”
Beloken Pasen, zondag Quasimodo in het Latijn, werd bij ons thuis vroeger “Leutje Poasen” genoemd. Het grote Pasen is voorbij, maar de boodschap van Pasen blijft doorgaan. De paasweek was voorbij, maar de gemeente van Visvliet liet zien dat, ondanks de beloken kerkdeuren, het nog steeds Pasen is. En dat deden ze door de lentetooi aan de voorzijde van de kerk. Op de uitstekende basementen stonden emmers met “Poaskebloumen”, geopende narcissen. Bijzondere aandacht trok een eenvoudig houten kruis dat heel mooi versierd was met “Poaskebloumen”. Prachtig gedaan, een bloeiend kruis! Zoals de nieuwe paaskaars in de kerk ook een bloeiend kruis laat zien. Niet alleen een bloemstuk in de kerk, maar vooral ook erbuiten. Zo konden alle voorbijgangers zien dat het is feest in de kerk, Paasfeest! Heel de wereld mag het weten. Komt verwondert u hier mensen, de Heer is waarlijk opgestaan!
Schapen
Wat het nog bijzonderder maakte, was dat er plotseling een hele kudde schapen over de Heirweg rende. Ze renden langs de Gereformeerde kerk en langs de (voormalige) hervormde kerk. Een meisje op een fiets ging voorop. De schaapherder reed er op een Squad achter aan. Een prachtig gezicht. Dit riep allerlei associaties bij
mij op. Was dit de kudde, de wereld, die aan de kerkdeuren voorbij rende? Of waren dit de schapen waar de herder goed voor zorgde? Ik ga voor het laatste. De herder en zijn herderin hadden de nodige bekijks en in ieder geval veel plezier met hun kudde in draf zo dwars door het dorp
In de tijd ná Pasen staat vaak het verhaal van Jezus als de goede Herder centraal, zoals we kunnen lezen in Johannes 10. Jezus die zijn leven heeft gegeven voor ons Johannes 10: 11-16 staat (Bijbel in gewone taal): “11 Jezus zei: ‘Ik ben de goede herder. Luister! Een goede herder geeft zijn leven om zijn schapen te redden. 12-
13 Maar iemand die ervoor betaald wordt om op de schapen van een ander te passen, doet dat niet. Dat is geen echte herder. Hij zorgt niet goed voor de schapen,
want ze zijn niet van hem. Als er een wolf aan komt, laat zo iemand de schapen in de steek en vlucht weg. Dan valt de wolf de schapen aan en jaagt ze uit elkaar. 14-15
Ik ben de goede herder. Zoals een herder voor zijn schapen zorgt, zo zorg ik voor de mensen die bij mij horen. Ik geef mijn leven voor die mensen. Want ik ken hen, en zij kennen mij.Net zoals ik de Vader van dichtbij ken, en zoals hij mij van dichtbij kent. 16 Ook buiten Israël zijn er mensen die bij mij horen. Ook voor hen moet ik zorgen. En ook zij zullen naar mij luisteren en mijn volgelingen worden. Alle mensen die bij mij horen, zullen één grote kudde met één herder zijn.
Tot slot
De Gereformeerde kerk van Visvliet is een kleine gemeenschap. In 2022 waren er 95 leden van wie 51 belijdend. Vorig jaar werd het 90-jarig bestaan feestelijk gevierd. Het prachtige bloeiende kruis op het kerkpleintje bewijst dat een kleine kerkgemeenschap ook in deze tijd bestaansrecht heeft. Immers, Christus zegt
(Mattheüs 18: 20): “waar twee of drie vergaderd zijn in mijn naam, daar ben ik in hun midden”. En zo bloeit het kruis in Visvliet.
Teun Juk (Hattem) is lid van het redactieteam Groninger Kerkbode.
